Η διατροφή της εγκύου πρέπει να είναι ισορροπημένη και ανάλογη του βάρους που πρέπει να αποκτήσει κατά τη διάρκεια της κύησης καθώς στο έμβρυο συμβαίνουν σημαντικές αναπτυξιακές μεταβολές που εξαρτώνται αποκλειστικά από τη διατροφική κατάσταση της μητέρας. Το διατροφικό πρόγραμμα εγκυμοσύνης πρέπει να παρέχει μια ποικιλία τροφών, ώστε να γίνεται πρόσληψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.

Ανάγκες σε ενέργεια (θερμίδες):

Έχει υπολογιστεί ότι η γυναίκα στα διάφορα στάδια της κύησης χρειάζεται καθημερινά να καταναλώνει επιπλέον:

• 1ο τρίμηνο: δεν χρειάζεται επιπλέον ενέργεια
• 2ο τρίμηνο: επιπλέον 300 θερμίδες
• 3ο τρίμηνο: επιπλέον 300 θερμίδες

Άρα παρατηρούμε ότι λανθασμένα επικρατεί η αντίληψη, ότι “η έγκυος πρέπει να τρώει για 2" και να ικανοποιεί τις ορέξεις της ακόμα και όταν είναι πλούσιες σε λίπος ή ζάχαρη.

Εγκυμοσύνη και σωματικό βάρος:

Κατά την διάρκεια της κυήσεως συστήνεται η μέση αύξηση του βάρους κατά 9-12 κιλά. Αυτή η αύξηση των κιλών γίνεται σταδιακά και συγκεκριμένα:

• 1ο τρίμηνο κατά 1 – 2 κιλά
• 2ο τρίμηνο κατά 3 - 4 κιλά και
• 3ο τρίμηνο κατά 5 – 6 κιλά

Έμφαση στην ποιοτική διατροφή:

Προκειμένου να χτιστούν το σώμα και όλοι οι ιστοί του εμβρύου απαιτούνται σημαντικές ποσότητες θρεπτικών ουσιών από την τροφή της μητέρας. Η ποιοτική διατροφή είναι η διατροφή που είναι πλήρης σε ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά και έχει σκοπό να καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες και απαιτήσεις της εγκύου στα διάφορα στάδια.

Ειδικότερα παρατηρούνται αυξημένες ανάγκες σε:

Πρωτεΐνες: Οι πρωτεΐνες έχουν σημασία γιατί χρησιμοποιούνται για δημιουργία νέων ιστών (πλακούντας) αλλά και την 3^Ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.

Υδατάνθρακες: Τουλάχιστον 100gr υδατανθράκων πρέπει να προσλαμβάνονται καθημερινά. Η απουσία υδατανθράκων οδηγούν σε σχηματισμό κετονικών σωμάτων που σχετίζονται με προβλήματα του νευρικού συστήματος. Η έγκυος δεν θα πρέπει να παραμένει νηστική πάνω από 6-8 ώρες.

Λίπη: Από τα λιπαρά τα πιο σημαντικά είναι το αραχιδονικό και το δοκοσαεξανοϊκό οξύ που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος του εμβρύου τα οποία προσλαμβάνονται από την επαρκή κατανάλωση ψαριών και θαλασσινών.

Βιταμίνη Α: Είναι καθοριστική στη λειτουργία της όρασης, την ανάπτυξη και το ανοσοποιητικό σύστημα. Χρειάζεται όμως προσοχή γιατί η υπερβολική πρόσληψη είναι τοξική και ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα σε διάφορα όργανα του εμβρύου.

Βιταμίνη D: Συμβάλλει στη σύνθεση των οστών και η ανεπαρκής πρόσληψη σχετίζεται με χαμηλό βάρος γέννησης.

Βιταμίνη Ε: Μια μικρή μόνο αύξηση χρειάζεται γιατί σχετίζεται με την γονιμότητα.

Βιταμίνη Β1, Β2, Β6, νιασίνη, Β12: Είναι απαραίτητες γιατί εμπλέκονται στο μεταβολισμό  και τη λειτουργία του νευρικού συστήματος του εμβρύου.

Βιταμίνη C: Είναι απαραίτητη για τα οστά, τους χόνδρους, το ενδοθήλιο των αγγείων, την επούλωση τραυμάτων και το κολλαγόνο.

Φυλλικό οξύ: Παίζει καθοριστικό ρόλο στη σύνθεση του DNA του βρέφους. Η έλλειψη σχετίζεται με κίνδυνο εμφάνισης βλαβών στο νευρικό σωλήνα. Συνήθως συστήνεται και συμπληρωματική χορήγηση με εντολή γιατρού.

Ανόργανα συστατικά:

Σίδηρος: Είναι απαραίτητο για τη σύνθεση αιμοσφαιρίνης. Το έμβρυο θέλει μεγάλα αποθέματα σιδήρου το τελευταίο κυρίως τρίμηνο

Ασβέστιο:Παρατηρούνται αυξημένες απαιτήσεις από μητέρα και έμβρυο, για σχηματισμό των οστών που φτάνουν τα 1000mg ημερησίως

Ψευδάργυρος:Παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό και η ανεπάρκεια σχετίζεται με τερατογένεση στο νεογνόΦώσφορος και μαγνήσιο: Σπάνια παρατηρούνται ανεπάρκειες και καλύπτονται εύκολα από την κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων

Νάτριο Παίζει καθοριστικό ρόλο στην ισορροπία των υγρών. Λόγω της αυξημένης κατακράτησης μειώνονται κάπως οι ανάγκες σε νάτριο. Όμως η πρόσληψη δεν θα πρέπει να είναι μικρότερη από 2-3γρ ημερησίως

Φυτικές ίνες: Είναι άκρως σημαντικές γιατί αντιμετωπίζουν τη δυσκοιλιότητα  που είναι σύνηθες πρόβλημα την περίοδο αυτή.

Διατροφικές συμβουλές:

• Αντιμετωπίστε τη δυσκοιλιότητα με τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες όπως ακτινίδια, δαμάσκηνα, γιαούρτια με προβιοτικά, χόρτα, πράσινα λαχανικά, όσπρια, λαδερά, ξηρούς καρπούς, ψωμί και δημητριακά ολικής άλεσης. Επίσης πιείτε πολύ νερό και ασκηθείτε καθημερινά.
• Αποφύγετε εντελώς το αλκοόλ
• Αποφύγετε το επιπλέον αλάτι στα φαγητά για αποφυγή κατακράτησης
• Αποφύγετε τον καφέ καθώς εμποδίζει την απορρόφηση συστατικών και διεγείρει το νευρικό σύστημα
• Εάν παίρνετε πολύ γρήγορα βάρος, προτιμήστε γλυκά όπως του κουταλιού, παγωτό σορμπέ ή γιαούρτι, ζελέ με φρούτα, φρουτοσαλάτα με μέλι και κανέλα, ρυζόγαλο ή κρέμα καραμελέ σπιτική, σάμαλι (παρασκευάζεται από σιμιγδάλι, γιαούρτι και ζάχαρη).  Αποφύγετε γλυκά με βούτυρο όπως πχ πάστες, cheesecake, τσουρέκια, κρουασάν, πίτες γλυκές ή αλμυρές, ντόνατς, γκοφρέτες, σοκολάτα άσπρη και γάλακτος
• Εάν ταλαιπωρήστε από ναυτία, τρώτε μικρά αλλά συχνά γεύματα. Αποφύγετε τα τρόφιμα με πολλά λιπαρά και τις τηγανισμένες τροφές. Προτιμήστε τα ψητά ή βραστά φαγητά. Να έχετε φρυγανιές ή κράκερ στο κρεβάτι σας και να τρώτε 1-2 μόλις ξυπνήσετε παραμένοντας στο κρεβάτι σας 10-15 λεπτά.

Τι να αποφύγετε:

• Ωμά ή μέτρια ψημένα κρέατα
• Κιμά άγνωστης προέλευσης
• Ωμά αβγά
• Τόνο και ξιφία
• Συκώτι
• Εντόσθια
• Άπλυτα λαχανικά
• Ωμά ψάρια
• Άγνωστης προέλευσης γάλα