Ο HIV ιός, Human Immunodeficiency Virus, δεν είναι ένας συνηθισμένος και παροδικός ιός, όπως εκείνοι που προκαλούν το κρυολόγημα ή τη γρίπη, αλλά είναι ο τύπος του ιού που όταν προσβάλλει έναν οργανισμό, δεν φεύγει ποτέ. Πιο συγκεκριμένα, εάν ανατρέξετε στη βιολογία του Λυκείου, θα θυμηθείτε τους ρετροϊούς.. Ο ιός λοιπόν του AIDS ανήκει σε αυτή την κατηγορία, έχει δηλαδή γενετικό υλικό το RNA, το οποίο με τη δράση ενός ενζύμου που λέγεται αντίστροφη μεταγραφάση μετατρέπεται σε DNA για να ενσωματωθεί στο γονιδίωμα του ανθρώπου.
Τα κύρια χαρακτηριστικά του ιού HIV είναι:
- το πολύ υψηλό ποσοστό μετάλλαξής του,
- ο γρήγορος ρυθμός αναπαραγωγής του
- και το τεράστιο μέγεθος του πληθυσμού του.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι σε κάθε δεδομένη στιγμή, ένας άνθρωπος που έχει μολυνθεί με τον ιό HIV μεταφέρει δεκάδες εκατομμύρια λοιμογόνους παράγοντες του HIV με εκατομμύρια διαφορετικές τυχαίες μεταλλάξεις του.
Όταν κάποιος μολύνεται με τον HIV, γίνεται "HIV οροθετικός" και θα είναι για πάντα HIV οροθετικός. Με την πάροδο του χρόνου, η HIV νόσος μολύνει και εξοντώνει τα λευκά αιμοσφαίρια που λέγονται CD4+ λεμφοκύτταρα (ή "CD4+ Τ κύτταρα") και μπορεί να αφήσουν το σώμα ανίκανο να καταπολεμήσει κάποιες μολύνσεις και καρκινογενέσεις. Με την έγκαιρη και σωστή αντιρετροϊκή θεραπεία (ART), το σώμα μπορεί να παραμένει υγιές και να αντιμετωπίζει τις περισσότερες λοιμώξεις. Ένα υγιές άτομο έχει συνήθως από 600 έως 1200 CD4+ λεμφοκύτταρα. Όταν τα CD4+ λεμφοκύτταρα πέσουν κάτω από 200 ανά χιλιοστό του λίτρου στο αίμα, το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποδυναμώνεται σοβαρά και φτάνει στο στάδιο του AIDS, ακόμα και αν δεν έχει αρρωστήσει από άλλες μολύνσεις.
Τι είναι το AIDS;
Το AIDS σημαίνει Acquired Immune Deficiency Syndrome δηλαδή Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας και προκαλείται από τον ιό της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας (HIV)
Οι ονομασίες HIV και AIDS μπορεί να συγχέονται γιατί και οι δύο αυτοί όροι περιγράφουν την ίδια νόσο. Σκεφτείτε το AIDS σαν μια προχωρημένη HIV νόσο. Ο ιός HIV προκαλεί AIDS μολύνοντας και σκοτώνοντας έναν τύπο κυττάρων που ονομάζονται helper T cells, που είναι απαραίτητα για τη σωστή ανοσολογική απόκριση σε μολυσματικούς παράγοντες. Η αργή αλλά συνεχής απώλεια αυτών των κυττάρων αφήνει το σώμα αδύναμο να αμυνθεί ενάντια σε έναν μακρύ κατάλογο βακτηρίων και ιών, και είναι η μόλυνση με αυτούς τους ευκαιριακούς παράγοντες που προκαλεί τελικά τη θνησιμότητα.
Ένα άτομο με AIDS έχει ένα ανοσοποιητικό σύστημα τόσο αποδυναμωμένο από τη δράση του HIV με αποτέλεσμα συνήθως να αρρωσταίνει από μία ή περισσότερες ευκαιριακές λοιμώξεις όπως:
- πνευμονία (PCP)
- Σάρκωμα Καπόζι (KS)
- Σύνδρομο Απίσχνασης (απώλεια βάρους),
- βλάβες στη μνήμη,
- καρκίνο.
Το AIDS παίρνει καιρό για να αναπτυχθεί από την στιγμή που το άτομο μολυνθεί με HIV, συνήθως 2 έως 10 χρόνια ή και περισσότερο.
Ο ιός HIV προκαλεί AIDS;
Το 1981, οι πρώτες περιπτώσεις σοβαρής ανοσοποιητικής ανεπάρκειας διαγνώσθηκαν όταν κάποιοι νέοι άνδρες ανέπτυξαν ασυνήθιστες μολύνσεις και καρκίνους. Η νέα αυτή ασθένεια ονομάστηκε αργότερα AIDS. Τότε κανείς δεν γνώριζε τι προκαλούσε αυτή την ασθένεια. 'Εκτοτε, η επιστήμη απέδειξε ότι ο ιός της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας, ο γνωστός σε όλους μας πλέον HIV, είναι η αιτία του AIDS. Ο ιός αυτός, με την επίθεσή του στο ανοσοποιητικό σύστημα, αφήνει τους ανθρώπους περισσότερο εκτεθειμένους σε άλλες ασθένειες. Όταν ένας άνθρωπος με HIV μολυνθεί με μια από τις επιπρόσθετες ασθένειες, ή όταν το ανοσοποιητικό του σύστημα εξασθενίσει, τότε αυτός ο άνθρωπος έχει AIDS.
Από που προέρχεται ο HIV;
Η επιστημονική έρευνα ανακάλυψε ότι ο ανθρώπινος ιός HIV συνδέεται άμεσα με τον ιό της ανοσοανεπάρκειας των πιθήκων (SIV) καθώς υπάρχουν πολλές ομοιότητες μεταξύ των δύο ιών. Ο HIV-1 είναι στενά συνδεδεμένος με ένα στέλεχος του SIV που βρέθηκε σε χιμπατζήδες, και ο HIV-2 είναι στενά συνδεδεμένος με ένα στέλεχος του SIV που βρέθηκε σε πιθήκους. Το 1999, ένα στέλεχος του SIV βρέθηκε σε ένα χιμπατζή που ήταν σχεδόν πανομοιότυπο με τον ιό HIV στον άνθρωπο. Οι ερευνητές που ανακάλυψαν τη σύνδεση αυτή κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι χιμπατζήδες ήταν η κύρια πηγή του HIV-1, και ότι ο ιός σε κάποιο σημείο πέρασε από τους χιμπατζήδες στους ανθρώπους μέσω του «κυνηγιού», είτε από την κατανάλωση κρέατος χιμπατζήδων, είτε από τη μόλυνση των κυνηγών μέσω τραυματισμών. Κανονικά, το ανοσοποιητικό σύστημα των κυνηγών έπρεπε να εξουδετερώσει τον SIV, αλλά σε μερικές περιπτώσεις ο SIV μεταλλάχθηκε και προσαρμόστηκε στο νέο ανθρώπινο ξενιστή του και έγινε ο HIV-1.
Ποια είναι τα συμπτώματα της HIV λοίμωξης;
Συνήθως το 87% των πασχόντων από AIDS παρουσιάζουν πολύ έντονα συμπτώματα, ενώ άλλοι δεν αισθάνονται απολύτως τίποτα. Όσοι έχουν συμπτώματα συνήθως εμφανίζουν:
- υψηλό πυρετό με χρονική διάρκεια
- έντονη κούραση
- κάποιας μορφής, αλλεργία
- έντονο πονοκέφαλο
- πρησμένους αδένες και πονόλαιμο.
Τα παραπάνω συμπτώματα εκδηλώνονται 2-4 εβδομάδες μετά την μόλυνση. Αυτή η περίοδος λέγεται πρωτολοίμωξη ή οξεία HIV λοίμωξη. Τα συμπτώματα της πρωτολοίμωξης μπορεί επίσης να είναι παρόμοια με άλλων σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως η λοιμώδης μονοπυρήνωση ή η ηπατίτιδα, που μεταδίδονται ευκολότερα.
Πως μπορώ να διαπιστώσω εαν εγώ ή κάποιος άλλος έχει HIV;
Ο μόνος τρόπος για να διαπιστωθεί η εμφάνιση του ιού HIV στον ανθρώπινο οργανισμό είναι με τις ειδικές αιματολογικές εξετάσεις και το test για HIV. Δεν υπάρχει κανένας άλλος τρόπος για να το διαπιστώσετε. Πολλοί άνθρωποι με HIV δείχνουν απόλυτα υγιείς για πολλά χρόνια μετά τη μόλυνση, ωσότου αναπτύξουν το AIDS. Άλλοι μπορεί να έχουν κάποια συμπτώματα ίδια με αυτά κοινών παθήσεων. Η πιο σωστή αντιμετώπιση είναι η ερώτηση!
Πως κολλάει κάποιος και πως προφυλάσσεται από τον HIV;
Ο HIV μεταδίδεται από ένα οροθετικό άτομο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Τα σωματικά υγρά ενός οροθετικού ατόμου που περιέχουν HIV σε ικανή ποσότητα για να επιτευχθεί μετάδοση του ιού, είναι τα παρακάτω:
- Αίμα
- Σπέρμα και προσπερματικά υγρά
- Κολπικά υγρά
- Πρωκτικά υγρά
- Μητρικό γάλα
Για να μεταδοθεί ο HIV πρέπει:
- να είναι παρόν σε ικανή ποσότητα σε κάποιο από αυτά τα υγρά
- να εισχωρήσει μέσα στο σώμα
Οι σεξουαλικές συμπεριφορές που μπορούν να μεταδώσουν τον HIV είναι:
- Κολπικό sex
- Πρωκτικό sex
- Στοματικό sex
Άλλοι τρόποι μετάδοσης του HIV είναι:
- Κοινή χρήση συριγγών όταν λαμβάνεται δόση ναρκωτικών ουσιών
- Μη επαγγελματικό τατουάζ και τρύπημα αυτιών..
- Τυχαίες διατρήσεις με σύριγγες
- Μεταγγίσεις μολυσμένου αίματος
- Τοκετός
- Θηλασμός
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο ιός HIV ΔΕΝ μεταδίδεται με:
- Σάλιο, δάκρυα, ιδρώτα, κόπρανα ή ούρα
- Αγκαλιά
- Φιλί
- Μασάζ
- Χειραψία
- Τσιμπήματα εντόμων
- Συγκατοίκηση με κάποιον οροθετικό
- Κοινή χρήση τουαλέτας ή ντους
Κινδυνεύω;
Κάποιες συμπεριφορές είναι περισσότερο επικίνδυνες από άλλες. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο παράγοντας επικινδυνότητα δεν είναι το άμεσο αίτιο της ασθένειας. Ο HIV προσβάλει ανθρώπους σε κάθε σημείο του φάσματος επικινδυνότητας και πολλοί άνθρωποι που θεωρούνται ως "υψηλού κινδύνου" δεν μολύνονται ποτέ. Η κατανόηση του παράγοντα επικινδυνότητας μπορεί να σας βοηθήσει να εκτιμήσετε καλύτερα το ρίσκο σας.
Κάποιες από τις πιο επικίνδυνες συμπεριφορές είναι:
- Σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό
- Συχνή αλλαγή ερωτικών συντρόφων
- Κοινή χρήση συριγγών
- Χρήση μη αποστειρωμένων βελονών για τρύπημα αυτιών και τατουάζ
- Στοματικός έρωτας
Προστάτεψε τον εαυτό σου!
Ο κίνδυνος της μετάδοσης του HIV μειώνεται σημαντικότατα χρησιμοποιώντας ένα προφυλακτικό. Μπορείτε να προστατεύσετε τον εαυτό σας από τον HIV με την γνώση. Κατανοώντας πως μεταδίδεται ο HIV και γνωρίζοντας καλά τον εαυτό σας και τον σύντροφό σας, είναι το κλειδί της προστασίας έναντι του ιού HIV.