Η κετογονική ή κετογενής δίαιτα (keto diet) συνιστά μία διατροφή χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων η οποία εφαρμόστηκε επιτυχώς σε ασθενείς πάσχοντες από επιληψία, ιδιαίτερα κατά τη δεκαετία του 1920.
Η κετογονική δίαιτα συνίσταται στη μείωση της κατανάλωσης υδατανθράκων (και συνεπώς γλυκόζης) σε λιγότερο από 50 γρ. την ημέρα και στην κατανάλωση λίπους και πρωτεΐνης για την εξασφάλιση ενέργειας και τελικά, στην καύση του σωματικού λίπους που επιτυγχάνεται κατά το στάδιο της κέτωσης.
Τί είναι η κέτωση;
Η κέτωση συνιστά μία φυσιολογική μεταβολική διαδικασία κατά την οποία μειώνεται δραστικά η πρόσληψη γλυκόζης μέσω υδατανθράκων, γεγονός το οποίο οδηγεί το σώμα να αναζητήσει ενέργεια μέσω άλλων πηγών, στην προκειμένη περίπτωση, μέσω του λίπους. Το λίπος αποτελεί μία δεύτερη πηγή ενέργειας του ανθρώπινου σώματος όταν οι υδατάνθρακες είναι δύσκολο ή αδύνατο να προσληφθούν.
Απουσία, λοιπόν, γλυκόζης, το σώμα αρχίζει να καίει λίπος και να παράγει κετονικά σώματα (ή κετόνες) μέσω του ήπατος. Όταν τα επίπεδα των κετονών αυτών στο σώμα αγγίξουν ένα ορισμένο όριο, τότε το σώμα εισέρχεται σε κατάσταση κέτωσης.
Η κέτωση συμβαίνει όταν το ήπαρ διασπά το λίπος σε λιπαρά οξέα και γλυκερόλη. Στη συνέχεια, τα λιπαρά οξέα διασπώνται περαιτέρω σε κετόνες τα οποία εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτή η διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα την προσαρμογή του μεταβολισμού, ώστε να καίει λίπος.
Δεν θα πρέπει να συγχέεται η κέτωση με την διαβητική κετοξέωση (ΔΚΟ) η οποία αποτελεί επικίνδυνη μεταβολική κατάσταση του Σακχαρώδους Διαβήτη Τύπου 1 (ΣΔΤ1) κατά την οποία το σώμα παράγει περίσσεια κετονικών σωμάτων-οξέων.
Με ποιον τρόπο μπορεί κάποιος να εισέλθει σε κατάσταση κέτωσης;
- Δραστική μείωση κατανάλωσης υδατανθράκων
- Εξεύρεση εναλλακτικής πηγής ενέργειας, δηλαδή λίπους και πρωτεΐνης
- Απουσία γλυκόζης, το σώμα ξεκινά να καίει λίπος και να παράγει κετόνες μέσω του ήπατος
- Όταν οι συγκέντρωση των κετονών στο αίμα φτάσει σε ένα ορισμένο όριο, τότε το άτομο εισέρχεται σε κατάσταση κέτωσης
Σύμφωνα με την κετογονική δίαιτα, 75% της ενέργειας πρέπει να προέρχεται από λίπος, 5% από υδατάνθρακες και 20% από πρωτεΐνη.
Παρενέργειες:
- Η λεγόμενη «γρίπη της κέτωσης»
- Σύγχυση του εγκεφάλου (brain fog)
- Κόπωση
- Χαλίτωση (δυσοσμία του στόματος)
- Πονοκέφαλος
- Διαταραχές ύπνου
- Μειωμένη λίμπιντο
- Μυϊκή αδυναμία
- Κακή διάθεση
Τα συμπτώματα αυτά συνήθως υποχωρούν μόλις το σώμα προσαρμοστεί στην κατάσταση της κέτωσης. Παρόλ’ αυτά, η keto diet όπως αποκαλείται στα αγγλικά, έχει και «εχθρούς» οι οποίοι την αποκαλούν «ο εφιάλτης του διαιτολόγου».
Είναι ασφαλής για όλους;
«Η κετογονική δίαιτα θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο υπό κλινική παρακολούθηση και για σύντομο χρονικό διάστημα», αναφέρει η Rancine Blinten, πιστοποιημένη κλινική διατροφολόγος και σύμβουλος δημόσιας υγείας στο Old Greenwich του Connecticut.
Τέλος, προς το παρόν, δεν υπάρχουν πολλά ερευνητικά στοιχεία ως προς τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κετογονικής δίαιτας, γι’αυτό συνιστάται επαρκής και ακριβής πληροφόρηση προτού κάποιος/α αποφασίσει να προβεί σε οποιαδήποτε διατροφική αλλαγή.
Για τους παραπάνω λόγους, σε καμία περίπτωση δεν προτείνεται η υιοθέτηση συγκεκριμένων διατροφικών πρωτοκόλλων, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη Διαιτολόγου – Διατροφολόγου και προσωπικού Ιατρού, ιδιαιτέρως δε στην περίπτωση ύπαρξης υποκείμενων νοσημάτων.